دردسر‌های راه رفتن بر روی ماه!

فرادید| در فیلم‌هایی که از راهپیمایی فضانوردان در ماه گرفته شده است، به جز قدم زدن بقیه‌ی حرکات آن‌ها به سختی انجام میشود و کارایی زیادی قابل مشاهده نیست. مثل دویدن که تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسد با برداشتن سنگ و نمونه‌های خاک و حتى بلند کردن وسایلی که ممکن است به طور اتفاقی از دست فضانوردان بیفتد. چرا این اتفاق می‌افتد؟ در فواصل کوتاه، فضانوردان دریافتند که می‌توانند نسبتا عادی راه بروند. به محض افزایش سرعت، قادر به کنترل حرکت راه رفتن نبودند. نیل آرمسترانگ، فرماندهی آپولو ۱۱، گفت: “اینجا مانند دویدن روی زمین نیست، زیرا شما از نیروی جاذبه کمی بهره‌مند هستید. ”

ناسا در ابتدا “جستن کانگورویی kangaroo hop” را پیشنهاد داد که به موجب آن فضانوردان با هردو پا میپرند و سپس با هر دو پا فرود می‌آیند. آلدرین (Aldrin) دریافت که این سبک راه رفتن بسیار نامناسب و غیرطبیعی است. حرکت کردن به روش “Lope” (همانطور که آرمسترانگ آن را نامگذاری کرد) ظاهرا شیوه قابل پذیرشی بود. این همان گام برداشتن مخصوص آپولو است که به موجب آن فضانورد یک پا را جلوی پای دیگر می‌گذارد، با یک پا فشار می‌آورد و روی پای دیگر فرود می‌آید، اما پا‌ها را مانند یک قدم زدن عادی جدا نمی‌کند.

در سطح ماه، توانایی شما در توقف و حرکت به دلیل وزن نسبتا سبکتان مختل می‌شود. ایستادن شما روی سطح ماه به درنظر گرفتن اصطکاک هم بستگی دارد و اصطکاک در ارتباط با نیروی عمودی است که به سطح وارد می‌کنید. گرانش کم به معنای نیروی ضعیفی است که شما را به سمت سطح می‌کشد و این به معنای اصطکاک کمتر و چسبندگی کمتر است؛ بنابراین اگر سعی کنید که بدوید فقط می‌لغزید و سر می‌خورید و اگر سعی کنید جلوی آن را بگیرید، ممکن است روی سطح غلت بزنید.

همچنین فضانوردان باید لباسی را بپوشند تا هوای قابل تنفسی برای آن‌ها فراهم کند و از آن‌ها در برابر محیط خطرناک فضا محافظت شود. لباس‌های EVA که فضانوردان بر تن می‌کنند بسیار بزرگ و حجیم هستند که می‌تواند باعث برهم زدن تعادل آن‌ها بشود. محدودیت‌های حرکتی لباس فضایی باعث می‌شود حرکت کردن به روش loping یا hopping کارآمدتر یا پایدارتر باشد. لباس فضانوردان از لایه‌های بسیاری ساخته شده است. لباس فضایی فعلی ناسا ۱۴ لایه دارد! هر لایه عملکرد متفاوتی دارد، مانند تهیه عایق حرارتی یا محافظت در برابر ریز شهاب سنگ ها. البته همیشه خطر وجود دارد. به همین دلیل فضانوردان آپولو ۱۱ مجاز به زانو زدن نبودند مگر در شرایط اظطراری. آرمسترانگ و آلدرین اظهار داشتند که برای برداشتن وسایلی که روی سطح ماه افتاده بود، بدون زانو زدن مشکل داشتند. همچنین مشخص نبود که اگر فضانوردی که لباس فضایی ماه (EMU) را پوشیده است، در صورت زانو زدن یا زمین خوردن می‌تواند دوباره از جای خود بلند شود؟! فضانوردان آپولو ۱۱ به بررسی احتمال این کار کمک کردند.

نخستین پیاده روی بر روی ماه

 

نخستین انسان بر روی ماه نیل آرمسترانگ فضانورد آمریکایی است که طی مأموریت آپولو ۱۱ در ۲۰ ژوئیه سال ۱۹۶۹ میلادی بر روی ماه گام نهاد. فضاپیمای ماه‌نشین مأموریت آپولو ۱۱ بیش از ۲۱ ساعت روی سطح ماه قرار داشت که در طول آن آرمسترانگ و فضانورد همکارش باز آلدرین بیش از دو ساعت و نیم روی سطح ماه به کار و نصب دستگاه‌های گوناگون پرداختند.

آپولو ۱۱ مأموریتی از مأموریت‌های برنامه فضایی آپولو است که منجر به گام نهادن نخستین انسان بر روی کره ماه شد. در طی این مأموریت که توسط اداره کل ملی هوانوردی و فضای ایالات متحده آمریکا (ناسا) سازماندهی شده بود نیل آرمسترانگ و باز آلدرین در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹، ساعت ۲۰:۱۸ جهانی بر کره ماه فرود آمدند. حدود ۶ ساعت بعد، آرمسترانگ در ۲۱ ژوئیه ساعت ۲:۵۶ جهانی بر ماه گام نهاد. فضانورد سوم این مأموریت مایکل کالینز، به تنهایی در مدار ماه باقی‌ماند تا ۱۵ ساعت دیگر دو فضانورد دیگر به او ملحق شدند. پس از ۸ روز زندگی در فضای بیرونی، هر سه فضانورد به زمین بازگشتند.

نیل آرمسترانگ و باز آلدرین توانستند در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹ به عنوان نخستین انسان‌ها بر روی کرهٔ ماه فرود بیایند و بر آن قدم بزنند. با این مأموریت، راه برای فرود کرهٔ ماه با دیگر فضاپیما‌ها باز شد. آپولو ۱۱ در ساعت ۱۳:۳۲:۰۰، ۱۶ ژوئیه ۱۹۶۹ از پایگاه فضایی کندی واقع در فلوریدا توسط موشک ساترن ۵ به فضا پرتاب شد. چهار روز بعد در ساعت ۲۰:۱۷:۴۰ سفینه بر روی ماه نشست. اما به محض آن‌که آپولو ۱۱ روی سطح ماه فرود آمد پیش از همه چیز، فضانورد‌ها سفینه را آمادهٔ ترک ماه کردند؛ زیرا مشخص نبود که چه اتفاقی ممکن بود در آنجا رخ بدهد.

بامداد فردای آن روز، یعنی ۲۱ ژوئیه، در ساعت ۰۲:۵۶:۱۵، آرمسترانگ به‌عنوان فرماندهٔ تیم، نخستین کسی بود که از سفینه پیاده شد و بلافاصله به ضبط تصاویر پیاده شدن خود – در واقع جای پایش – بر ماه پرداخت. او هنگام قدم گذاشتن بر سطح ماه گفت: «این گامی کوچک برای یک انسان و جهشی بزرگ برای بشریت است.»

منبع: clavius.org