ماه محرم ماه شهادت سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) است که برای شیعیان از اهمیت زیادی برخوردار است. این ماه نخستین ماه از تقویم اسلامی یعنی هجری قمری و از جمله ماه‌های حرام است. به صورتی که از دوران پیش از ظهور اسلام در عصر جاهلیت جنگ و خونریزی در این ماه ممنوع بود. دلیل نامگذاری این ماه به نام «محرم» همین بوده است، چرا که جنگ و غارت در آن حرام بود. در ماه محرم بود که امام حسین علیه‌السلام وارد سرزمین کربلا شدند و در دهمین روز از این ماه که به روز «عاشورا» معروف است، به شهادت رسیدند.
طلوع هلال ماه محرم یادآور اندوه و حزن اهل بیت علیه‌السلام و دوست‌داران ایشان است. در این ماه خصوصا در ده روز نخست این ماه هر شیعه و انسان آزاده‌ای بر خود وظیفه می‌داند تا حزن و اندوه خود را در عزای فرزند رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم با برپایی مجالس عزا، کمک مادی و معنوی به این مجالس و شرکت در دسته‌جات عزادارای و سینه‌زنی سید و سرور شهیدان نشان دهد.
گرچه امسال شرایط برگزاری مراسم‌های عزاداری با سال‌های گذشته متفاوت و با محدودیت همراه است، اما به هر حال محرم با همان حال و هوای خاص خودش فرا رسیده است و کسی نیست که نسبت به آن بی‌تفاوت باشد در همین راستا و با توجه به آغاز ماه عزای سیدالشهداء علیه السلام، اعمال و آداب مربوط به شب و روز اول این ماه را بر اساس کتاب مفاتیح الجنان برای شما کاربران گرامی ارائه می‌دهیم.
اعمال شب اول ماه محرم
برای شب اول ماه محرم چند نماز به شرح ذیل ذکر شده است:
۱- صد رکعت نماز که در هر رکعت سوره‌های حَمد و توحید خوانده شود.
۲- دو رکعت نماز که در رکعت اول سوره حمد و انعام خوانده شود و در رکعت دوم سوره حمد و یس.
۳- دو رکعت نماز که در هر رکعت سوره حمد و یازده سوره توحید خوانده شود. در روایت از حضرت رسول آمده که: هر کس در این شب این دو رکعت نماز را به جا آورد و صبحش را که اوّل سال است روزه بدارد مثل کسى است که تمام سال را مُداومت به خیر کرده و در آن سال محفوظ باشد و اگر بمیرد به بهشت برود.
اعمال روز اول ماه محرم
برای روز اول ماه محرم انجام دو عمل به شرح ذیل ذکر شده است:
۱- روزه گرفتن: از حضرت رضا علیه السلام روایت شده هر که در این روز، روزه بدارد و خدا را بخواند خدا دعای او را مستجاب کند.
۲- از حضرت رضا علیه السلام روایت شده رسول خدا صلی الله علیه و آله روز اول محرّم دو رکعت نماز به جا می‌آورد و چون فارغ می‌شد، دست‌ها را به آسمان برمی‌داشت و این دعا را «سه مرتبه» می‌خواند:
اللّهُمَّ أَنْتَ الْإِلهُ الْقَدِیمُ، وَهذِهِ سَنَهٌ جَدِیدَهٌ، فَأَسْأَلُکَ فِیهَا الْعِصْمَهَ مِنَ الشَّیْطانِ وَالْقُوَّهَ عَلَى هذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَهِ بِالسُّوءِ وَ الاشْتِغالَ بِما یُقَرِّبُنِى إِلَیْکَ یَا کَرِیمُ، یَا ذَا الْجَلالِ وَالْإِکْرامِ، یَا عِمادَ مَنْ لا عِمادَ لَهُ، یَا ذَخِیرَهَ مَنْ لا ذَخِیرَهَ لَهُ، یَا حِرْزَ مَنْ لَاحِرْزَ لَهُ، یَا غِیاثَ مَنْ لَاغِیاثَ لَهُ، یَا سَنَدَ مَنْ لَاسَنَدَ لَهُ، یَا کَنْزَ مَنْ لَاکَنْزَ لَهُ، یَا حَسَنَ الْبَلاءِ، یَا عَظِیمَ الرَّجاءِ، یَا عِزَّ الضُّعَفاءِ، یَا مُنْقِذَ الْغَرْقى، یَا مُنْجِىَ الْهَلْکَى، یَا مُنْعِمُ یَا مُجْمِلُ یَا مُفْضِلُ یَا مُحْسِنُ
أَنْتَ الَّذِى سَجَدَ لَکَ سَوادُ اللَّیْلِ، وَنُورُ النَّهارِ، وَضَوْءُ الْقَمَرِ، وَشُعاعُ الشَّمْسِ، وَدَوِىُّ الْماءِ، وَحَفِیفُ الشَّجَرِ، یَا اللّهُ لَاشَرِیکَ لَکَ. اللّهُمَّ اجْعَلْنا خَیْراً مِمَّا یَظُنُّونَ، وَاغْفِرْ لَنا مَا لَایَعْلَمُونَ، وَلَا تُؤاخِذْنا بِما یَقُولُونَ، حَسْبِىَ اللّهُ لَاإِلهَ إِلّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ، وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ، آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلّا أُولُوا الْأَلْبابِ، رَبَّنا لاتُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ
خدایا تو معبود ازلی هستی و این است سال تازه؛ پس از تو در این سال درخواست حفظ از شیطان و نیرو و قوت بر این نفس اماره بدخواه دارم و نیز اشتغال بدانچه مرا (در عمل) به تو نزدیک گرداند. اى کریم! اى صاحب جلال و بزرگوارى! اى پشتیبان کسى که نگهدارنده و پشتبانى ندارد. اى ذخیره کسى که ذخیرهاى ندارد. اى پناه بى پناهان! اى دادرس بى کسان اى پشتوانه کسی که پشتوانه‌ای ندارد! اى گنجینه بى گنجان! اى نیک آزمایش! اى بزرگ امید و ای عزت ناتوانان
اى نجات دهنده غریقان! اى نجات بخش هلاک شدگان! اى نعمت ده! اى نیکو، اى بخشنده، اى خوشرفتار! تویى که براى تو سیاهى شب و روشنى روز و تابش ماه و شعاع خورشید و شرشر آب و صداى درخت سجده کرد. اى خدا شریکی براى تو نیست! خدایا، ما را بهتر از آنچه گمان می‌کنند قرار ده و آنچه از (بدی‌های) ما ندانند بیامرز و بدانچه گویند از ما بازخواست مفرماى.
خدا مرا بس است، معبودی جز او نیست، بر او تکیه کردم و او پروردگار عرش بزرگ است، به او ایمان آوردیم. همه‌چیز‌ها از جانب پروردگار ماست و یادآور نشوند مگر صاحبان خرد، پروردگارا، دل‌های ما را بعد از آنکه هدایتمان فرمودی منحرف مکن و از نزد خود رحمتی به ما ببخش، همانا تو بخشنده‌ای.
ثبت دیدگاه