سه شنبه, ۳۰ بهمن , ۱۴۰۳ 20 شعبان 1446 Tuesday, 18 February , 2025 ساعت ×
چه چیزی شهرداری قم را بلعیده است…؟
23 اسفند 1397 - 10:33
شناسه : 1513
10
نپوتيسم

یادداشت مدیرمسئول/ هفته‌نامه « بازتاب خبر » – چهارشنبه ۲۲ اسفند ۹۷

هرجا صحبت از رانت است ابتدا ذهن ، به سمت ‌و سوی سوءاستفاده های مالی و اقتصادی کشیده میشود.البته در واقعیت بیشترین رانت ها نتیجه اش تضییع بیت المال وهمانطور که اشاره شد ، سوءاستفاده های مالی است.
اما در این شماره قصد داریم به نوعی از رانت اشاره داشته باشیم که علی رغم اینکه متاسفانه در کشور رواج داشته و دارد ، اما درشهر قم و بالاخص در یکی از نهادهای اجرایی آن ، یعنی شهرداری قم بیش از سایر نهادها به چشم می خورد و براساس اطلاعات بدست آمده و شواهد امر میزان برخورداری افراد ازاین نوع رانت در شهرداری قم از میانگین موجود در کشور نیز بالاتر است.

استفاده از رانت در انتصابات و استخدام

استفاده از رانت در استخدام ها و انتصابات یکی از نقدهای جدی مردم و نخبگان به دستگاه های اجرایی کشور است که متاسفانه برخلاف شایسته سالاری و خارج از اصول استاندارد بکارگیری استخدام وانتصاب ، برخی تنها به دلیل داشتن رابطه های فامیلی و وابستگی به مدیران و اشخاص ذی نفوذ در مجموعه های مختلف مشغول به کارمی شوند. رویه ای که در شهرداری قم شهره شهر است و اکثر افرادی که با عناوین گوناگون ارتباطی با مجموعه مدیریتی شهری قم دارند به این موضوع واقفند.
البته ناگفته نماند که این روند ازسالهای پیش در شهرداری نهادینه شده و شاید ارتباط چندانی به مدیریت فعلی شهرداری نداشته است،
اما بالاخره مسئولیت مجموعه شهرداری به عهده شهردار و دیگر مدیران ارشد آن است که جلوی این رویه غلط را بگیرند و حداقل در مقام پاسخگویی افکار عمومی برآیند و در راستای اصلاح آن گام بردارند.

گامی که چند ماه پیش مجموعه مدیریت شهری تهران اعم از شهرداری و شورای شهر در راستای جلوگیری از انتصابات فامیلی در شهرداری و شورا برداشتند.

مصوبه مدیریت تعارض منافع در شهرداری تهران

همانطور که در بالا اشاره شد طرحی با عنوان مدیریت تعارض منافع در شهرداری تهران به تصویب شورای شهر تهران رسید. البته این قانون قبلا در دولت هم به تصویب رسیده بود و به گفته اعضای شورای شهر تهران بدلیل شفاف شدن موضوع بکارگیری افراد و جلوگیری از استفاده اقوام درجه یک
در پست ها و سمت ها و ممنوعیت عقد هرگونه قرارداد اعم از قرارداد پیمانکاری با ایشان ، به این مصوبه رای مثبت دادند . براساس این طرح تمامی افرادی که در ۲۵۰۰ پست مدیریتی شهرداری تهران حضوردارند می بایست اطلاعات شخصی خود را در سامانه شفافیت بارگذاری کنند تا سوابق و تجربیات آنان بصورت شفاف جهت بررسی در دسترس قرارگیرد و در نهایت راستی آزمایی شود. مطمئنا چنین اقدامی در فرآیند شفافیت بر نحوه انتصابات مفید خواهد بود، چرا که در صورت بارگذاری اطلاعات در سامانه میتوان راستی آزمایی کرد که چه کسانی در مجموعه شهرداری حضوردارند و یا اقوام آنها در مجموعه شهرداری هستند.

در خلال بحث ها و موضوعاتی که دراین خصوص در شورای شهر تهران مطرح می شد ، نکته ای هم بود و آن اینکه شاید افرادی در مجموعه شهرداری باشند که درابتدا باهم نسبت فامیلی نداشته اند اما در ادامه با یکدیگر نسبت پیدا کرده اند که این موضوع باید مورد توجه قرارگیرد.
مرداد ماه سال جاری نیز طرحی با قید یک فوریت به عنوان حذف انتصابات فامیلی با واسطه و بی واسطه در دستگاه های اجرایی کشور در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید ،پیرو این طرح که به امضاء جمع زیادی از نمایندگان مجلس رسید ، وزارت اطلاعات مکلف به نظارت بر انتصابات فامیلی شده است . همچنین دراین طرح گفته شده که اگر مدیری به انتصابات فامیلی اقدام کند و خودش رأسا این حکم را بزند بلافاصله ازمسئولیت خود عزل خواهدشد
اگر انتصابات صورت گرفته با واسطه و از طریق زیر مجموعه مدیران انجام شود مدیریت مجموعه حداکثر ظرف یک هفته از مسئولیت خود کنار گذاشته خواهد شد.

قوانین ضد نپوتیسم و فامیل سالاری در دنیا

از قرن نوزدهم در برخی کشورها قاعده استخدام بستگان از سوی مدیر یک موسسه عمومی و رعایت حال آنان ممنوع است.
این قاعده شرکتهای سهامی راکه سهام عام دارند نیز شامل می شود و تاکنون براساس همین قانون دادگاه افرادی را مجازات کرده است.
مثلا شورای شهر “راک هیل ” امریکا واقع در ایالت کارولینای جنوبی در ژوئیه ۲۰۰۵ دستور اخراج “مت کوپر” را از نیروی آتش نشانی شهر صادر کرد . این فرد ۲۵ ساله با دختر رئیس سازمان آتش نشانی “را هیل” ازدواج کرده بود ، شورای شهر طبق اصل ضد نپوتیسم ( رعایت قوم و خویش ) درسازمانهای مختلف دولتی وعمومی تصمیم به اخراج وی گرفت . این داستان که قبلا در روزنامه خراسان هم روایت شده بود توسط دیگر رسانه ها نیز پیگیری شده است . برای مثال سال گذشته سایت الف در یادداشتی باعنوان “نپوتیسم آرمانهای انقلاب را می بلعد” به قلم هادی شریفی نوشته بود : تجربه تاریخ ایران و جهان نشان می دهد که تمرکز وتداوم طولانی قدرت دست یک گروه محدود به پیدایش طبقه جدید و استیلای ساختار الیگارشیک (حکومت گروهی معدود وکم وبیش بسته) می انجامد . اعضای این الیگارشیک به تدریج ازطریق وصلتهای فامیلی خویشاوند می شوند یا خودشان خودرا برمی کشند و در قدرت سیاسی یا ثروت سهیم می کنند.
این فرایند درصورت تداوم و ثبات طولانی نظام سیاسی الیگارشیک را به آریستو کراسی (حکومت خاندانهای اشرافی ) بدل می کند در حالیکه بیشتر کشورهای جهان نپوتیسم وخویشاوند سالاری را جرم می دانند اما متاسفانه در کشور ما نپوتیسم هر روزه خود را به نحوی نشان می دهد .
تمامی این قانون ها و طرح ها نشان میدهد عزمی جدی برای جلوگیری از رانت فامیلی در دستگاههای اجرایی هم در کشور وهم درجامعه بین الملل وجود دارد. اما جالب است ، علی رغم اینکه چنین اقداماتی در دنیا جرم به حساب می آید و خوشبختانه در تهران ، مجلس شورای اسلامی و دولت نیز جلوگیری از آن را آغاز و به صورت جدی در حال پیگیری هستند ، قبح چنین اقدامی یاهمان بکارگیری اقوام درجه یک در شهرداری قم کاملا شکسته و به امری عادی تبدیل شده است . با نگاهی سطحی به نام خانوادگی بسیاری از مدیران حاضر در ساختمان مرکزی شهرداری و دیگر کارکنان در خیابان خاکفرج میتوان به راحتی متوجه حضور چشمگیر اقوام درجه یک در رده های مختلف سازمانی در شهرداری قم شد. افرادی که روزی با بهره گیری از رانت فامیلی ابتدا وارد شهرداری شده اند و برخی از آنان به مرور و در حال حاضر در رده های مدیریتی شهرداری مرکز ، مناطق و سازمانهای مختلف مشغول فعالیت هستند.
سیستم در شهرداری قم و دیگر نهادهای اجرایی باید به گونه ای باشد که یک فرد بدون پارتی و رابطه فامیلی که وارد دستگاه اجرایی شده است
به این نتیجه برسد اگر خوب کار کند ‌یک روز رئیس آن دستگاه می‌شود ‌و نیازی به توصیه و سفارش هیچ کس هم نخواهد داشت.
امیدواریم اعضای شورای شهر و شهردار که در این مدت مسئولیت، کارهای شایسته و درخوری را دنبال کرده اند که بعضی از آنها به سرانجام و بخشی هم هنوز به سرانجام نرسیده به مانند دیگر شهرهای بزرگ که در راستای قانون شفافیت و افزایش اعتماد عمومی به دنبال ممنوعیت انتصابات فامیلی و از بین بردن این رانت پر قدرت که شاید ریشه اصلی بسیاری از رانت ها ی سیاسی و اقتصادی دیگر است، آغارگر ایجاد شفافیت و جلوگیری از فساد در مدیریت شهری باشند.
ضمنا بازتاب خبر اطلاعات و جزئیات بیشتری در خصوص مصادیق این امر دراختیار دارد که به دلیل رعایت حقوق شهروندی افراد و حفظ شان و آبروی ایشان تنها به ارائه کلیات و طرح موضوع بسنده کرده است.

 

*مهدی کاروان

ثبت دیدگاه

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.