روباه ترکمنی در کنوانسیون سایتیس در هیچ طبقهبندی قرار نگرفته است، چون اطلاعات زیادی از اینگونه در ایران در دست نیست
این جانور در فصل زمستان موهای بلند و خاکستری دارد و در فصل تابستان رنگ موهای او مایل به نخودی قرمز میشود. نام دیگر این روباه مینیاتوری «سر دُم سیاه» است که ترکمنها به آن «قارساق» میگویند. روباهها همواره در طول تاریخ، از سوی انسانها مورد بیلطفی قرار گرفتهاند و شاید بیدلیل نباشد که این جانور از دست ما انسانها همواره در حال فرار است.
پس از کشف چهار لاشه از این گونه در سال ۱۳۸۹، سیاوش روشنیان، کنشگر محیطزیست، عملیات پایش را در منطقه ترکمنصحرا آغاز کرد. او در تحقیقات خود توانست حضور چهار لانه فعال روباه ترکمنی را در عرصهای به وسعت هشت هزار هکتار تایید و مستند کند.
میزان بالای شکار غیرقانونی روباه ترکمنی باعث شده است تا اینگونه جانوری در خطر انقراض قرار بگیرد.
یکی از کارمندان اداره محیط زیست استان گلستان که نخواست هویتش آشکار شود، گفت: «روباه ترکمنی متأسفانه تاکنون کمتر موردتوجه کنشگران این حوزه قرار گرفته و این کمکاریها در حالی است که ما اگر اکنون برای حفظ اینگونه ارزشمند اقدام عملی نکنیم، شاهد انقراض کامل نسل این روباه در دشت ترکمنصحرا خواهیم بود.»
او افزود: «یکی از عوامل مؤثر و تسریعدهنده انقراض روباه ترکمنی، شکار آن برای پوست اوست. شکارچیان با موتورسیکلت در دشتها دنبال این روباه میگردند تا از فروش پوست این حیوان درآمد کسب کنند. اما امروزه بهقدری جمعیت این روباه کاهش یافته است که بهندرت در منطقه دیده میشود.
منطقه شکار روباه ترکمنی ۱.۶ کیلومترمربع است. هر روباه با جفت خود که تمام عمر همراه اوست، از این فضا محافظت میکند. روباه ترکمنی یک شکارچی شب است و بهندرت در طول روز شکار میکند. او روز را در خواب در غارها یا سوراخهایی زیر سنگها میگذراند و شبها بهتنهایی شکار میکند.
عمر متوسط این روباه در طبیعت بین سه تا شش سال است و در صورت نگهداری در شرایط خاص، به ۱۲ سال میرسد. این حیوان در شرایط نگهداری در منزل بسیار زودتر از سایر حیوانات انس میگیرد و اهلی میشود، چنان که روباه ترکمنی در قرن هفدهم در روسیه بهعنوان حیوان خانگی نگهداری میشد.
روباه ترکمنی نسبت به سایر همنوعهای خود، بیشتر از میوه ها، از جمله میوههایی، چون هندوانه و انگور، برای تغذیه استفاده میکند. به همین دلیل، برخی اوقات به دنبال یافتن غذای بیشتر وارد مزارع میشود.
زیستگاه این حیوان بیشتر در زمینهای باز، استپی، خشک بیابانی و نیمه بیابانی یا دارای درختچه است و از این رو در سرزمینهای جنگلی، مخصوصاً جنگلهای انبوه یافت نمیشود.
تشخیص روباه ترکمنی از روباه معمولی کار دشواری نیست. دم روباه ترکمنی کوتاه و به رنگ سیاه است. پشت گوشهای روباه ترکمنی به همان رنگ بدنش است. کوچکی جثه و بادامیبودن چشمها از مواردی است که تشخیص این روباه را آسانتر میکند.
تا چند سال پیش چنین پنداشته میشد که این روباه تنها در آسیای میانه و شمال شرق ایران زندگی میکند. اما در ده سال گذشته در عمان، عربستان سعودی، اردن و سایر کشورهای عربی نیز یافت شده است.
ثبت دیدگاه