مسابقه با زمان؛ این کلمات احتمالا بیش از هر عبارت دیگری میتوانند بسیج عمومی برای واکسیناسیون علیه ویروس کرونا و بازگشت هر چه سریعتر به شرایط عادی را توصیف کنند. تا روز ۲۳ ژانویه، بیش از ۶۰ میلیون نفر از مردم دنیا یک یا دو دوز از واکسن را دریافت کردهاند.
اما در حالی که هر روز کشورهای بیشتری کارزار تزریق واکسن را آغاز و یا آن را تسریع میکنند، هنوز هم ناشناختههایی در مورد آن وجود دارد.
برای مثال هنوز نمیدانیم مصونیتی که واکسنها در بدن ما ایجاد میکنند چقدر دوام خواهد داشت و آیا ممکن است گونههای جهشیافته جدید ویروس که در نقاط مختلف دنیا شناسایی میشوند، در برابر واکسنها مقام باشند و آنها را بیاثر کنند.
۱- واکسنها برای چه مدت در بدن ایمنی ایجاد میکنند؟
با این حال مطالعات در این زمینه بسیار محدود هستند، صرفا به این دلیل که زمان صرف شده روی ساخت واکسن کووید- ۱۹ مانع از ادامه تحقیقات در این رابطه شد. اما به گزارش موسسه ایمنیشناسی لا هویا در کالیفرنیا، بعد از بهبود بیماری برخی از واکشنهای ایمنی برای دست کم ۶ ماه همچنان در بدن فعال باقی خواهند ماند.
اما احتمالا همه بهبودیافتگان واکنش یکسانی نشان نخواهند داد، چون میزان ایمنی ایجاد شده در بدن آنها میتواند کمتر یا بیشتر باشد و احتمال ابتلای دوباره به بیماری هم به همین مساله بستگی دارد.
اوضاع برای واکسن هم به همین منوال است.
دکتر جولیان تاگ، ویروسشناس در دانشگاه لستر بریتانیا به بیبیسی گفت: ” به سختی میتوان گفت مصونیت تا چه مدت در بدن دوام خواهد داشت، چون تزریق واکسن تازه آغاز شده و میزان ایمنی میتواند بسته به بیمار و نوع واکسن متفاوت باشد، اما فرد احتمالا بین ۶ تا ۱۲ ماه در برابر بیماری مصون خواهد بود. “.
اما دکتر اندرو بدلی، استاد پزشکی مولکولی در کلینیک مایو در آمریکا دیدی خوشبینانهتر دارد: ” من مطمئنم تاثیر واکسیناسیون و ایمنی در برابر بیماری میتواند سالها دوام داشته باشد. علاوه بر آن تجزیه و تحلیل دقیق افراد مبتلا به گونههای جدید ویروس و مشاهده چگونگی واکنش بیماران بعد از تزریق واکسن هم مهم است. “
۲- ممکن است بعد از زدن واکسن به ویروس مبتلا شویم؟
مصونیت به نوع واکسن و سیستم ایمنی بدن مرتبط است
دکتر بدلی میگوید: “دادههای موجود نشان میدهند برخی افراد ممکن است همچنان به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شوند هر چند ویروس کمتری در بدنشان خواهند داشت و در نتیجه حالشان به اندازه کسانی که قبلا این بیماری را نگرفته یا واکسن نزدهاند بد نخواهد شد. به همین صورت، من فکر میکنم احتمال انتقال ویروس از فردی که واکسن را دریافت کرده هم کمتر خواهد بود. “
بنابراین در رابطه با این که واکسن در شمار قابل توجهی از مردم مصونیت ایجاد میکند، تا حدی توافق نظر وجود دارد، اما هنوز مشخص نیست آنها تا چه حد در جلوگیری از بیماری و انتقال آن موثر هستند.
خوسه مانوئل بائوتیستا، استاد دانشکده زیستشیمی و زیستشناسی مولکولی در دانشگاه کمپلوتنسه مادرید میگوید: ” این ویروس بسیار ناهمگون است و در بیماران مختلف علائم متفاوتی ایجاد میکند. همین اتفاق برای واکسنها هم خواهد افتاد.
۳- آیا واکسنها از بدن در برابر گونههای جهشهای جدید ویروس کرونا محافظت خواهد کرد؟
گونههای جدید ویروس کرونا که در آفریقای جنوبی و بریتانیا شناسایی شدهاند، در کشورهای دیگر هم منتشر شده و به دلیل قدرت سرایت بالاتر میزان ابتلا به آنها نسبت به گونههای قبلی بیشتر هم هست.
گفته شده گونه جهش یافته ویروس در آفریقای جنوبی ممکن است در برابر واکسن مقاوم باشد
فایزر- بیو انتک هم ادعا کرده واکسن تولیدیاش روی گونههای جدید ویروس اثر دارد. دکتر بردلی میگوید: ” به همین شکل، باید به این موضوع توجه شود که هر چند واکسنهای تأیید شده بسیار موثر هستند، اما کارایی آنها در برابر گونههای جدید ویروس و حتی نوع اولیه آن ۱۰۰ درصد نیست. “
دکتر تانگ هم میگوید: ” میزان حفاظت واکسنها از بدن در برابر ویروس به این بستگی دارد که گونه جدید چقدر نسبت به نوع قدیمیاش تغییر کرده است. ” به طور خلاصه، دولتها و سازمانهای بهداشت برای ارزیابی میزان تاثیر روشهای درمانی موجود بر گونههای جدید ویروس، باید آنها را شناسایی کنند و زیر نظر بگیرند.
۴- واکسنها در چند نوبت و طی چه مدت باید تزریق شوند؟
این تصمیم بریتانیا باعث شکلگیری بحث درباره بهترین روش واکسیناسیون میان کشورهای مختلف شد. اما شرکت فایزر و بخش اعظم جامعه علمی جهانی ترجیح میدهند واکسیناسیون به همان شکلی که در آزمایشهای بالینی نتیجه داده، صورت بگیرد و دوز دوم واکسن با ۲۱ روز فاصله از دوز اول تزریق شود.
در همین راستا سازمان جهانی بهداشت هم توصیه کرده فاصله بین دو دوز واکسن بین ۲۱ تا ۲۸ روز باشد، هر چند در موارد استثنایی میتوان دوز دوم را تا حداکثر ۶ هفته به تاخیر انداخت.
ثبت دیدگاه